Aan: Het College van B&W
Slotjesveld 1
4902 ZP Oosterhout.

Betreft:
Parkeerprobleem Kloosterdreef

Oosterhout, 2 december 2023.

Geacht College,

Door middel van deze brief willen wij u verzoeken om voor de Kloosterdreef een parkeerverbod in te stellen en dat ook te handhaven door middel van paaltjes. In onderstaande brief lichten we ons verzoek toe.

Aanleiding voor dit verzoek:
Op 20 juli 2023 hebben zuster Maria Magdalena en Richard Oomes hun Toekomstplan Sint-Catharinadal 2.0 door middel van een PowerPoint aan de Stichting Heilige Driehoek gepresenteerd. De stichting had in de loop van 2022 in diverse gesprekken met de heren Oomes en Van Zeggeren al kennis genomen van deze plannen, haar bezwaren daartegen kenbaar gemaakt en gewezen op aanwezige alternatieven. Op 4 oktober 2023 heeft Sint-Catharinadal in een strak geregisseerde bijeenkomst door middel van een andere PowerPoint haar plannen aan de buren gepresenteerd, en op 5 oktober door een paginagroot artikel in BN/DeStem aan de inwoners van Oosterhout en omgeving. Het was uitdrukkelijk niet de bedoeling van Sint-Catharinadal dat de bijeenkomst van 4 oktober de status van omgevingsdialoog in de zin van de Omgevingswet zou hebben. In de gepresenteerde plannen nam de aanleg van een parkeerterrein voor 50 personenwagens een grote plaats in. Deze parkeerplaats zou moeten worden ontsloten via de Kloosterdreef.

De Kloosterdreef
De Kloosterdreef ligt in het hart van het Rijksbeschermde Stadsgezicht De Heilige Driehoek en geniet dus bescherming in het kader van de Erfgoedwet. Vanuit het BBMA-verkeermodel (Brabant Brede Model Aanpak) is de Kloosterdreef verkeerskundig gecategoriseerd als erftoegangsweg met een snelheidsregime van 30 km per uur. Het ingetogen laantje vormt, met zijn drie meter brede rijstrook belegd met kinderkoppen, omzoomd door lindes, de verbinding tussen de drie kloostercomplexen. Het is niet gemaakt voor en ook niet geschikt voor doorgaand verkeer en parkeren. De bermen tussen de bomen van de laanstructuur zijn voor parkeren veel te smal en bovendien als groenstructuur ook absoluut ongeschikt om in te parkeren. Op dit moment wordt de Kloosterdreef zwaar overbelast. Zo ondervinden zowel Sint-Catharinadal zelf als de omwonenden en passanten al sinds 2015 hinder van doorgaand verkeer en geparkeerde auto’s in de Kloosterdreef. Het wegdek is op een aantal plaatsen verzakt, de bomen lijden onder verdichting en verzuring van de wortelpakketten, en de bermen zijn kapotgeparkeerd. Het leidt daarnaast ook tot onveilige situaties voor alle gebruikers (zowel automobilisten, fietsers als voetgangers) van de Kloosterdreef. Oplossing van dit probleem, hoewel urgent, kent een al vanaf 2015 slepende geschiedenis.

Voorgeschiedenis:
Met de aanleg van een wijngaard, een gastenhuis, een kloosterwinkel en een wijnhuis/restaurant werd een grotere parkeervoorziening dan aanwezig was op het terrein van Sint-Catharinadal noodzakelijk, en wel in verband met de gasten, de beoogde bezoekers van de wijngaard, de rondleidingen, de werkzame vrijwilligers, de bezoekers van restaurant, kloosterwinkel, leveranciers enz. Men streefde immers in het bedrijfsplan naar een bezoekersaantal van 50.000 personen per jaar. Er is bij de planvorming van uitgegaan dat het parkeerprobleem zou worden opgelost op gemeentelijk terrein, namelijk op de hoek Hoogstraat/Eikenlaan. In 2016 is hiervoor een schets ter herinrichting van bedoeld terrein ingediend. Het gemeentebestuur is daarmee niet akkoord gegaan omdat het van oordeel was dat Sint-Catharinadal, net als de andere kloosters en kloosterbedrijven, het parkeerprobleem op eigen terrein moest oplossen. In 2018 is in het toenmalige wijnhuis een inpandige keuken geplaatst. Het is sindsdien in gebruik als restaurant De Blauwe Camer. Het kent 60 zitplaatsen en is vijf dagen per week bijna altijd bezet voor lunch én diner. Dit verhoogt zowel de parkeerdruk als de overlast substantieel. In 2019 is aan het College een nieuw plan voor een parkeerterrein op eigen terrein gepresenteerd, waarvan de ontsluiting liefst via de Kloosterdreef zou moeten plaatsvinden, of anders via de Hoogstraat. Het plan was onderbouwd met een onderzoek door Antea. Het plan is ook publiekelijk gepresenteerd en besproken. Er is door vele partijen (ook door ons) heftig tegen ontsluiting via de Kloosterdreef geprotesteerd, onder andere omdat het een aantasting was van het Rijksbeschermd Stadsgezicht én omdat de Kloosterdreef te smal en te ongeschikt is voor een substantiële hoeveelheid doorgaand verkeer. Daarop heeft de priorin van Sint-Catharinadal per brief d.d. 11 november 2019, gericht aan uw College, dat plan ingetrokken.
Wij citeren uit deze brief:
“Het is juist déze ontsluiting die de gemoederen in Oosterhout bezighoudt. Het is aanleiding tot stellingname, waarbij verharding soms merkbaar is tijdens gesprekken of publicaties in de pers. Kortom, het alles bedreigt de goede sfeer in het gebied Leijsenakkers. Sint-Catharinadal wenst de vrede te dienen en de saamhorigheid onder mensen te versterken. Nu dit streven ernstig onder druk is komen staan, heb ik -na afweging en beraad- en in overleg met onze gemeenschap en met het bestuur van de Stichting Sint-Catharinadomein, besloten af te zien van onze wens om de ontsluiting van de nieuwe parkeervoorziening op de Kloosterdreef te realiseren.” Einde citaat.
De vraag om ontsluiting via de Hoogstraat is door het gemeentebestuur niet gehonoreerd. Een parkeervoorziening is daarna niet gerealiseerd. Opnieuw hetzelfde plan ingediend Nu, ruim vier jaar daarna, presenteert Sint-Catharinadal opnieuw plannen voor de aanleg van een parkeerterrein op eigen terrein met ontsluiting via de Kloosterdreef, en wel precies hetzelfde plan als het in 2019 ingetrokken plan, zij het iets meer uitgewerkt.

Het voornemen van Sint-Catharinadal was om voor dit plan in januari 2024 een vergunning in het kader van de Omgevingswet aan te vragen. Het ziet er naar uit dat dit voornemen om diverse redenen vertraagd wordt. Gelet op de doorlooptijd van omgevingsdialoog, aanvraagprocedure en terinzagelegging, beroepsprocedures plus het wachten op het gereedkomen van de ‘Beheers- en ontwikkelingsvisie Heilige Driehoek’ betekent dit dat het nog zeker een jaar, en waarschijnlijk twee of drie jaar als de beroepen doorlopen tot aan de Raad van State, gaat duren eer er een parkeergelegenheid gerealiseerd kan worden. Immers, pas nadat de gemeenteraad die visie heeft goedgekeurd, kan de vergunningsaanvrage van start. Ingevolge het raadsbesluit terzake van 17 september 2019 zijn er tot die tijd geen bestemmingsplanwijzigingen mogelijk. Dat betekent dat de schade, die nu iedere dag wordt toegebracht aan de Kloosterdreef, onomkeerbaar dreigt te worden en dat de veiligheidssituatie apert onaanvaardbaar lang onacceptabel zal blijven. Daarom vraagt de Stichting Heilige Driehoek aan uw College om nu al maatregelen te nemen om de situatie te verbeteren.

Rijksbeschermd Stadsgezicht in Erfgoedwet en Omgevingswet *)

Bij beschermde stads- of dorpsgezichten gaat het niet alleen om schoonheid, bepaald door architectonisch waardevolle bebouwing, maar ook om andere voor het karakter van die gebieden bepalende factoren als het historisch gegroeide stedenbouwkundig patroon, gevormd door de nederzettingsstructuur, de verhouding tussen de bebouwde en de onbebouwde ruimten, de bouwvormen en de samenhang in het gebruik van grond en opstallen. Denk aan wegen, straten, pleinen, open ruimten, bruggen, grachten, vaarten, beken, sloten, en andere wateren, bomen, hagen, boomwallen en aangrenzende weilanden. In ieder gezicht is er sprake van een specifiek samenspel tussen de componenten, beeld, structuur en functies. In de Erfgoedwet is vastgelegd wat erfgoed is en hoe de zorg voor cultuurgoederen in eigendom van de overheid plaats vindt. De Erfgoedwet valt niet onder de Omgevingswet en blijft dus los daarvan bestaan en volledig van kracht. In de Erfgoedwet is een instandhoudingsplicht opgenomen. Dat houdt in dat de eigenaar, in het geval van de Kloosterdreef dus de gemeente Oosterhout, zorgt dat het object in kwestie zodanig onderhouden en verzorgd wordt dat instandhouding van het object en de monumentale waarde daarvan gewaarborgd is. Plan ter voorkoming van verdere schade en een betere veiligheidssituatie Om nu toch de situatie in de Kloosterdreef te normaliseren en veilig te maken, zowel uit oogpunt van monumentenstatus als verkeersveiligheid, willen wij u vragen om:

• In de Kloosterdreef een parkeerverbod in te stellen;
• Dit te handhaven door tussen ieder bomenpaar aan de oostkant van de Kloosterdreef houten paaltjes dan wel boomstammen te plaatsen, zodat parkeren fysiek onmogelijk wordt;
• Ook een parkeerverbod in te stellen in de Leijsenstraat en aan de zuidkant van de Zandheuvel, zodat het probleem zich niet verplaatst.
• Natuurlijk moeten de auto’s die nu in de Kloosterdreef staan, elders parkeren. Dat kan, omdat de herinrichting van de Hoogstraat met een jaar is uitgesteld, gebeuren op het parkeerterrein op de hoek Hoogstraat/Eikenlaan.
• Om Sint-Catharinadal de gelegenheid te geven haar gasten, de bezoekers van restaurant, kloosterwinkel, rondleidingen, vrijwilligers en leveranciers op deze wijziging voor te bereiden, stellen wij voor om het parkeerverbod in te laten gaan op 1 maart 2024, en te zorgen dat op die datum ook de paaltjes/bomen geplaatst zijn.

Tenslotte:
Tenslotte doen wij een dringend beroep op u om dit voorstel over te nemen. Het brengt nauwelijks kosten met zich mee, het voorkomt verdere schade aan de Kloosterdreef én het maakt een einde aan een bijzonder onveilige verkeerssituatie. Bovendien geeft het een goed, zij het tijdelijk, alternatief én geeft het Sint-Catharinadal voldoende tijd om zijn parkeerprobleem intussen op enigerlei wijze op te lossen.
Wij vernemen graag op korte termijn uw reactie op ons voorstel.

Met vriendelijke groet,
J.J.A.M. (Cock) Gorisse
Voorzitter Stichting Heilige Driehoek.

*) Uit: Handreiking begrippenkader cultureel erfgoed onder de Omgevingswet Versie 1.2 (november
2022)